گوردخمه های سه گانه اسحاق وند؛ از اسرارآمیزترین آثار تاریخی کرمانشاه - وبلاگ انجمن ها

به گزارش وبلاگ انجمن ها، گوردخمه های سه گانه اسحاق وند یکی از اسرارآمیزترین آثار تاریخی استان کرمانشاه است که در شهرستان هرسین قرار دارند. این گوردخمه ها در 25 کیلومتری جنوب غربی شهرستان هرسین و در شمال شرقی روستایی به نام ده نو قرار دارند.

نام این گوردخمه ها از روستایی به نام اسحاق وند که در همان حوالی است گرفته شده، اما این گوردخمه ها در میان اهالی محل به فرهاد تاش نیز معروف هستند. این مجموعه شامل سه گوردخمه است.

ماد یا هخامنش؟

در دهه 1960م یک هیات باستان شناسی آلمانی به سرپرستی هاینز لوشای و ولفرام کلایس آثار باستانی زیر دهکده بیستون را کاوش نموده و در نتیجه بقایای معماری این سنگ تراشه ها از زیر خاک پدیدار شد که آن را یک کاخ معرفی کردند. با این حال باستان شناسان آلمانی نتوانستند رابطه این بقایای معماری را با صفه فرهاد تراش شرح دهند. فقط بعدها والتر سالزمان پیشنهاد کرد که شاید صفحه فرهاد تراش نیز اثری ساسانی بوده و قصد داشته اند آثاری مشابه طاق بستان کرمانشاه در آنجا حجاری نمایند.

پیش از این، گوردخمه ها را به دوره ماد نسبت می دادند، ولی امروزه در خصوص زمان ساخت آنها اختلاف نظرهایی وجود دارد. هرتسفلد، باستان شناس برجسته، آنها را به دوره هخامنشی نسبت می دهد و معتقد است که گوردخمه میانی قبر گئومات مغ است.

عده ای دیگر انتساب آن را به گئومات مغ بی پایه و اساس می دانند. در پژوهش های اخیر این گوردخمه ها را به دوره سلوکی نسبت داده اند. چراکه در زمان اشکانیان نقش آتش دان و پیکره شخصیتی که هر دو دست هایش را بلند نموده و از پشت شی را گرفته، حجاری شده است.

مردان پسِ دخمه ها

از میان این سه گوردخمه، گوردخمه سمت راست بالاتر از دو گوردخمه دیگر قرار گرفته است. گوردخمه سمت چپ به شکل طاقچه ای به عمق 85 سانتیمتر و عرض 2.10 متر است. گوردخمه میانی به عمق 1.75 و عرض 1.63 متر و گوردخمه سمت راست به عرض 2.10 متر است.

اطراف هر یک از این گوردخمه ها قاب بندی شده است. در قسمت بالای گوردخمه میانی، تصویر مردی به حالت تمام قد، به ارتفاع 1.87 متر و با چهره ای نیمرخ حجاری شده است. این شخصیت لباس چین دار بلندی به تن دارد و دست های خود را حالت نیایش در جلوی صورت خود قرار داده است.

در مقابل او مشعلی به ارتفاع 83 سانتیمتر و سپس آتش دانی به ارتفاع 94 سانتیمتر دیده می گردد. در پشت این آتش دان، فردی به ارتفاع 80 سانتیمتر حجاری شده که دست هایش را بلند نموده و از پشت یک شی را گرفته است.

افسانه های محلی

باور مردم برآن است که این سنگ ها به داستان شیرین و فرهاد ارتباط دارد. آنها فرهاد تاش را تغییر نام یافته فرهاد تراش تعبیر نموده و می گویند این آثار، به دست فرهاد تراشیده شده اند.

در ضلع شرقی همین کوه فرهادتاش، دهانه غاری وجود دارد که اورل استین مستشرق اروپایی هنگام آنالیز منطقه غرب کشور، از این غار نام برده و ظاهراً نتوانسته وارد آن گردد. حوالی منطقه فرهادتاش نمونه های فسیل دریایی زیادی وجود دارد و به همین دلیل مردم محلی معتقدند پیش از این در این منطقه دریای عظیمی وجود داشته است.

این اثر در تاریخ 19 اسفند 1380 با شمارهٔ ثبت 4887 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.